Floriade Paviljoen

Het ontwerp van Asymptote Architecture voor het Floriade paviljoen bevindt zich aan de oever van een meer. Het gerealiseerde gebouw bestaat uit een kunstmatig schiereiland in het Haarlemmermeer waarop een volume met twee hellende daken is gesitueerd. Het grote dak dat het gebouwvolume overdekt, huisvest de entree, de expositieruimte en de dienende ruimtes. Het kleinere dak is een vrijstaande luifel naast een dijk.
Een continue stroom van water stroomt van het hoogste punt naar de glazen ‘vijver’ die daarmee gevuld wordt. Uiteindelijk wordt het water via twee goten afgevoerd aan weerszijden van de entree. Het water stroomt zichtbaar en voelbaar aan de binnenkant van twee glazen wanden naar het niveau van het meer.
Asymptote noemt het gebouw ook wel de ‘Hydra Pier’. Voor dit project heeft Octatube 3 bouwtechnische innovaties gerealiseerd. Na de ontwikkeling en engineering van deze innovaties heeft Octatube het aluminium dak, de glazen vijver en de structurele gevels ook geproduceerd en geïnstalleerd.

De eerste innovatie betreft de ontwikkeling van de 3D hoekpunten van het aluminium dak. Dit is uitgevoerd onder supervisie van ir. Karel Vollers. Een uitgebreid proces van computermodellen, testen en de ontwikkeling van (aanpasbare) mallen was nodig om de gewenste precisie te bereiken. Het proces van het produceren van de explosiepanelen met een kleine TNT ring was zeer experimenteel.

De tweede innovatie in het Floriade paviljoen is de hangende glazen vijver die zo is ontworpen dat het gewicht van 1,41 meter water kan worden gedragen. Dit komt neer op een belasting die 12 keer zo groot is dan wat gangbaar is. Nooit eerder is een dergelijke glasconstructie gerealiseerd.
De vorm van de vijver is door Octatube aanvankelijk ontworpen als een ideaal vloeiend glazen 3D oppervlak. Maar, het gevaar van glasbreuk is altijd aanwezig. Voor dit project – waar de vervanging van een gebroken paneel niet zo lang op zich mocht laten wachten – is uiteindelijk gekozen voor een eenvoudigere oplossing. Het hangende dak is daarom opgebouwd uit een variatie van polygonale panelen. De vloeiende zich transformerende vorm in combinatie met het chemische voorspannen van gelamineerde glaspanelen voor structureel glas bleek uiteindelijk een stap te ver voor de opdrachtgever, maar blijft een uitdaging voor experimentele leveranciers en ontwikkelaars.
Het voorgespannen kozijnloze glas is bevestigd met elliptische schijven met daartussen kitnaden, zodat er geen gaten in het glas gemaakt hoefden te worden. Drie problemen moesten het hoofd worden geboden bij deze oplossing: de vervorming onder het continue gewicht van het water, de waterdichtheid van de vijver en de corrosie van het laminaat tussen de glaspanelen.

De derde innovatie is een van de eerste voorbeelden van koud gebogen glas in Nederland, uitgevoerd in de zuidgevel. Deze bestaat uit drie glazen oppervlakken van ongeveer 6x6 vierkante meter, elk verdeeld in 3x3 panelen van maximaal 2x2 vierkante meter. Beide oppervlakken aan de zijkant zijn gebogen en hebben een diameter van 2,5 meter. De drie gestapelde hoekpanelen zijn geproduceerd als geharde en voorgespannen glaspanelen met een dikte van 12 milimeter. Daarnaast zijn 2x6 niet rechte gelamineerde voorgespannen glaspanelen, elk 2x2 vierkante meter groot, koud gebogen op de bouwplaats. Hoge buigspanningen treden op in het glas.

De Hydra Pier is het enige paviljoen dat na de Floriade (2002) een permanent karakter heeft gekregen en niet gedemonteerd of gesloopt is.