Yitzhak Rabin Center

Aanvang
Architect Moshe Safdie uit Boston, Massachusetts was 10 jaar na de moord op de Israëlische premier Yitzhak Rabin gevraagd om het Rabin Centrum te ontwerpen. Hierbij heeft Octatube meegewerkt aan het ontwerp- en bouwproces van dit innovatieve meesterwerk in het centrum van Tel Aviv. Het project is van grote symbolische waarde.

In november 2002 heeft de opdrachtgever ‘Friends of Yitzhak Rabin’ de aanbestedingsdocumenten voor het Yitzhak Rabin Center in Tel Aviv uitgegeven naar het ontwerp van Moshe Safdie. Het ontwerp van het gebouw is begonnen als uitbreiding van een voormalige elektriciteitscentrale  vlakbij de campus van de universiteit van Tel Aviv, waarbij werd gezocht naar een monumentaal gebouw voor de in november 1995 vermoorde premier Yitzhak Rabin. In zijn leven werd hij gezien als vredestichter en ook is hij in 1994 geëerd met de Nobelprijs voor de vrede. Zijn activiteiten hebben onder andere geleid tot de vredesbesprekingen in Oslo.
Het gebouw is tijdens de aanbestedingsprocedure opgeknipt in verschillende onderdelen. Deze specifieke aanbesteding betrof twee gebouwdelen: de grote zaal en de bibliotheek. Deze hebben beide grote glazen gevels gericht op het zuiden in de richting van de lager gelegen Ayalon vallei. Daarnaast bestond het ontwerp voor beide ruimtes uit zeer opmerkelijke plastic daken in de vorm van twee duiven, als eerbetoon aan Rabin.

Het Architectonisch Ontwerp
Als gedenkteken voor de vermoorde Israelische leider bevat het centrum een museum dat zich richt op het leven van Rabin, maar ook een legermuseum, een auditorium, een onderzoekscentrum, een bibliotheek/archief en een grote zaal voor multifunctioneel gebruik.
De grote zaal en de bibliotheek worden overdekt door golvende gebogen schaaldaken die schaduw creëren over de glazen gevels en diffuus licht naar binnen reflecteren.

Werkzaamheden Arup
Aanvankelijk zijn de complexe, vloeiende vormen van de daken van het Rabin Center geanalyseerd door Arup New York. Zij hebben een gelast en grillig raamwerk voorgesteld van open stalen profielen, met hierop een laag beton. Verder liet het bestek de bekleding van het dak over aan de (onder)aannemer. Bovendien kwam van de architect het verzoek het gehele dak naadloos te bedekken.

Brainstorm
Verschillende brainstormsessies tussen ontwerpers en bouwpartners met verschillende achtergronden hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van een bruikbare ontwerpaanpak: de bouw van de daken als reusachtige surfplanken van schuim met voorgespannen GRP (glasvezelversterkte polyester) aan beide zijden. De grootte van de daken (onderverdeeld in 5 verschillende vleugels) bereikte een maximale maat van 30 bij 20 meter. Het bedrijf Polyproducts en studiebureau Haiko Dragstra van Complot BV werden uitgenodigd zich bij het aanbestedingsteam van Octatube aan te sluiten. Binnen een maand werden nog drie brainstormsessies georganiseerd voor het concept van het dak, de constructieve opzet, de logistiek en kostemraming.

Pre Engineering Contract
Ruim van te voren heeft de voorgestelde oplossing het budget overschreden. De nadruk lag aanvankelijk op het originele ontwerp met de interne staalconstructie en sandwichpanelen als afdekking. Op basis van de prijs en technische vaardigheden was Moshe Safdie ervan overtuigd dat Octatube de meest geschikte kandidaat was om een alternatief uit te werken. Daarom heeft de architect de opdrachtgever geadviseerd om een experimenteel, pre-engineering contract op te stellen voor het uitwerken van het ontwerp en het vervaardigen van materiaalprototypes en monsters.

3D Model
De eerste tekeningen in de aanbestedingen gaven vrij grove contouren voor de daken. Deze gegevens waren niet exact genoeg voor verdere engineering. Door verschillende dwarsdoorsneden te analyseren is uiteindelijk een nieuw 3D model gemaakt van het ontwerp, opgebouwd uit vloeiende lijnen en gebogen vlakken.

Ontwikkeling Prototype
Voor de onderdelen zijn prototypes gemaakt: de buisvormige staalconstructie met een licht, composiet sandwich paneel, de polyester bedekking en een alternatieve oplossing van een integraal paneel. Beide modellen zijn aan Safdie laten zien samen met het in Maya gemodelleerde 3D-model en Octatube’s ontwerp van juli 2003. Ondertussen had het pre-engineering werk geresulteerd in een aanzienkelijke kostenbesparing sinds de eerste ramingen omdat het engineering team vertrouwd raakte met de experimentele aspecten van het project. Hierdoor was de oorspronkelijke raming teruggebracht tot een gemiddeld prijsniveau, waarbij het belang van het pre-engineering contract eens te meer was aangetoond.

Engineering
De definitieve ontwerp- en bouwopdracht is gebaseerd op de goedkeuring van de architect en op de kwaliteit van de prototypes. Definitieve engineering begon met AutoCAD en Mechanical Desktop, en de uitwerking bestond ook uit testen en analyse van productiemethoden en logistieke aspecten. De ontwikkeling van het eerste prototype gebeurde in het eerste jaar, en de bouw van het definitieve prototype en het testen ging verder in het tweede jaar.

Productie
De gevels en daken zijn freeform ontworpen met CAD software die Octatube voor deze doeleinden gebruikt. De productietechnieken voor de composiet elementen zijn gebaseerd op standaard productiemethoden voor rompen van zeilschepen. Het produceren van de composiet elementen was een grote stap die gezet moest worden na de engineering en dit is gerealiseeerd door het bedrijf Holland Composites.

Transport
In mei 2005 zijn de daken van de twee vleugels van de bibliotheek naar Israel verscheept in grote kratten van 3,5m x 3,5m bij 15m. Logistiek zijn ze zo uitgedacht dat er zoveel mogelijk elementen in pasten. Het transport vond plaats in 5 delen van de 5 verschillende vleugels via regulier vrachtvervoer per schip naar de haven van Ash Dod en vandaar met de vrachtwagen naar de locatie meer in het binnenland.

Montage
De segmenten zijn op hun kop geassembleerd en vervolgens gemeten en bevestigd door middel van de geprefabriceerde versterkte stroken. Daarna zijn ze opnieuw gemeten, afgewerkt en met een gaas en vulstof versterkt. De onderkant heeft een brandwerende laag gekregen en de bovenkant een infrarood bestendige laag. Uiteindelijk zijn de schalen omgedraaid en aan alle zijden gelijkmatig afgewerkt.
Na het hijsen van de vleugels op de bibliotheek is de eerste schaal gepositioneerd op een platte stalen vakwerk die rust op een betonnen muur. De structurele glazen gevels zijn afzonderlijk van de daken gebouwd, maar moesten uiteindelijk wel aansluiten op de grillige lijnen van de daken.

Oplevering
Het uiteindelijke resultaat van het ontwerp is een combinatie van constructieve componenten die een sterk architectonisch statement afgeven dat luchtvaart, scheepsbouw, industriële vormgeving en landmeetkunde met elkaar verenigt. Het gebouw is daarmee een voorbeeld van verschillende innovaties in de (bouw)techniek.