Kabelnetgevels Markthal Rotterdam

Kabelnet glasgevels voor maximale transparantie

Ultradunne, hangende en flexibele glazen gevels die worden gestabiliseerd door een netwerk van verticale en horizontale staalkabels. Ofwel maximale transparantie in combinatie met minimale constructie. Deze spectaculaire glazen gevels van de inmiddels iconische Rotterdamse Markthal zijn met een afmeting van 42 meter breed en 35 meter hoog voor zover bekend de grootste kabelnetgevels van Europa.

Octatube tekende voor de engineering, productie, installatie en realisatie. In samenwerking met: Provast (Ontwikkelaar), JP van Eesteren (Hoofdaannemer), RoyalHaskoningDHV (Constructief Ontwerper), MVRDV (Architect) en Inbo (Interieur Architect).

De Rotterdamse Markthal is een woningbouwproject en markthal in één. Nergens anders in de wereld staat een appartementencomplex dat tegelijkertijd de overkapping vormt voor een grote versmarkt met kraampjes, winkels, restaurants, supermarkt en ondergrondse parkeergarage. Het is bovendien de eerste overdekte versmarkt in Nederland. Het gebouw - ontworpen door architectenbureau MVRDV - moest zo open mogelijk zijn om winkelend publiek uit te nodigen naar binnen te gaan. Tegelijkertijd moest de Markthal uiteraard wind- en waterdicht zijn.

Kabelnetgevel

Vanwege de beperkte ruimte voor een stalen gevel kwam RoyalHaskoningDHV met het idee en constructief ontwerp voor een kabelgevel. Wij hebben vervolgens een ontwerp gemaakt van een gigantische kabelnetgevel. In totaal zijn er 26 verticale en 22 horizontale kabels. Samen vormen ze een hangend net met een enkellaagse draagstructuur, vergelijkbaar met de werking van een tennisracket.

De kabels zijn voorgespannen tussen stalen consoles die vastzitten in de betonconstructie aan de zijkant en van het dak. Deze nestkastjes hebben we zo ontworpen dat grove betontoleranties konden worden vertaald naar zeer kleine toleranties die nodig zijn voor de detaillering van de glasgevel. De gegalvaniseerde stalen kabels lopen door bolvormige verbindingen die vervormingen toelaten en materiaalmoeheid helpen voorkomen.

Voorgespannen

Een van de technische uitdagingen was hoe we moesten omgaan met de hoge voorspankrachten die overgedragen moesten worden naar de betonnen boog. De kabels hebben een diameter van 31,3 millimeter en een karakteristieke breeksterkte van 884 kilonewton. De kabels zijn elk voorgespannen tot een maximum van 300 kilonewton. Via een speciaal geschreven voorspanprotocol is de betonnen boogconstructie geleidelijk en gelijkmatig te belast.

Gietknopen

Tussen de kabels zijn speciaal ontworpen stalen gietknopen geplaatst. Hier kruisen de verticale en horizontale kabels elkaar. Bovendien dienen de knopen als glasbevestiging. De afstand van de horizontale kabels tot het glas is 150 millimeter, die van de verticale kabels tot het glas is 100 millimeter. Gelamineerde glaspanelen van 1485 bij 1485 millimeter zijn bevestigd aan de kabels door middel van ronde klemschijven.

Vervorming

Tijdens extreme windbelasting kan de gevel in het midden tot 70 centimeter vervormen. Een horizontale vervorming van de gevel met deze toleranties is één van de kenmerken van kabelnetgevels. De vervorming zorgt ervoor dat de kabels uitrekken zodat de gevel doorbuigt. In de hoeken van de gevel waar twee kanten van de glaspanelen zijn vastgeklemd, kan één glashoek 50 millimeter naar binnen en naar buiten bewegen. Hierdoor wordt het glaspaneel tijdelijk getordeerd. De stalen frames van de deurportalen bewegen mee met de gevel terwijl de draaideuren zelf op de grond blijven staan.

Transparant glas

De twee gevels hebben allebei een glasoppervlak van ruim 1250 vierkante meter. Ieder paneel is 1485 bij 1485 millimeter, opgebouwd uit haflgehard helder float glas. De gelamineerde enkellaagse glaspanelen hebben een dikte van ongeveer 12 millimeter. Om de gevels zo transparant mogelijk te maken is er geen coating aangebracht op het glas.

Samenwerking

Kabelnetgevels zijn een perfecte manier om zeer transparante gevels te realiseren met een minimale hoeveelheid materiaal. Dit soort systemen en oplossingen passen perfect binnen de werkwijze en expertise van Octatube waar alle afdelingen van ontwerp tot realisatie zijn gehuisvest onder één dak. Samen met de nauwe samenwerking met alle betrokken partijen is dit de sleutel om tot innovatie en betrouwbare resultaten te komen.

In 2015 ontvingen we voor de kabelnetgevels de Nederlandse Bouwprijs in categorie bouwmaterialen en -systemen. De jury prees de samenwerking tussen constructie en architectuur, evenals het lef en de intelligentie van de engineers.