Central Plaza

Op het One Central Plaza in Dublin is een opvallende tweeverdiepingen tellende dakconstructie geplaatst van glas en staal. Het eigentijdse, geometrische ontwerp van Henry J Lyons volgt de zichtbare dragers van het gebouw en heeft uitkragende driehoeken als subtiele verwijziging naar het oorspronkelijke ontwerp. Deze constructie vormt de kroon op One Central Plaza en biedt ongeëvenaarde 360-graden uitzichten op de stad. Octatube heeft als Design & Build partner de engineering, productie en montagegedaan.

Aan het eind van de jaren 60 ontwierp brutalistische architect Sam Stephenson deze betonnen kolos dat voorheen bekend stond als het Central Bank gebouw. Het gebouw is vanuit meerdere plekken in de stad te zien. Hines (in samenwerking met de Peterson Group) heeft dit gebouw getransformeerd tot een nieuwe bestemming waar kantoren, winkels en restaurants samenkomen.
 

De constructie
We hebben de nieuwe dakconstructie gebouwd op de bestaande dakconstructie. Dat maakt dit project vrij bijzonder en uitdagend. De nieuwe stalen dakconstructie meet 42,5 x 27,5 x 6 meter en weegt meer dan 200 ton. Het bestaat uit meerdere stalen RHS-balken (400x200 mm en 200x100 mm) die met elkaar verbonden zijn door middel van verborgen boutverbindingen. De constructie is een monolithisch stalen frame zonder dilatatievoegen: een uitdaging voor onze constructeurs als het op thermische uitzetting aankomt. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de constructie bestand is tegen temperatuurschommelingen en de bijbehorende vervormingen? 

Onze oplossing was het aanbrengen van volledig beglaasde hoeken en het loskoppelen van de gevel van het dak. Als de temperatuur stijgt of daalt, en er thermische uitzetting optreedt, is het dak zo ontworpen dat het over de gevel kan schuiven. Het dak kan respectievelijk 30 en 15 millimeter uitzetten en intrekken. Om deze beweging mogelijk te maken was zorgvuldige detaillering van de verbinding tussen de gevel en het dak noodzakelijk. 

Het glas
De stalen dakconstructie is bedekt met 152 driehoekige, vierhoekige of vijfhoekige glaselementen – dit creëert een overvloed aan lichtheid en transparantie. De ruimte biedt optimaal uitzicht en licht . Om dat te bewerkstelligen hebben we de constructie zo strak en clean mogelijk gemaakt – om maximale lichtinval te faciliteren. In dat opzicht vormt de constructie een tegenwicht met zijn brutalistische drager. 

Tegelijkertijd hebben we de zonbelasting ingeperkt zodat het niet als een kas voelt als je binnen staat. Daarom is het glas voorzien van een (keramische) zeefdruk.

Uitdagingen
Het Central Plaza gebouw is uniek; de constructie bestaat uit zwevende vloerdelen die omhoog gehouden worden door Macalloy kabels die het hele gebouw omtrekken. De kabels worden ondersteund vanuit een centrale kern op dakniveau. De constructie wordt hiermee blootgesteld: een brutalistische eigenschap. 

Photograph by Infomatique (Wikimedia Commons)

Als de verdiepingen belast worden, d.w.z. als mensen zich bewegen en verplaatsen, komt er spanning op de kabels te staan. Op de omtrek van de 10de verdieping ontstaan hierdoor relatief grote vervormingen. Om de impact op de dakconstructie te verminderen, zijn extra compacte rubbers aangebracht op de ankers. Wanneer de vloer naar beneden beweegt als gevolg van belasting op de onderste verdiepingen, wordt de belasting op het dak verminderd. 

Mock-Up
Veel aandacht is uitgegaan naar de details, in nauwe samenwerking met de klant Hines, de architect en de aannemer – om te zorgen dat wat bedacht is ook daadwerkelijk gemaakt kan worden.

Voor Central Plaza maakten wij een mock-up, een schaalmodel van een fragment van het dak waar verschillende onderdelen samenkomen. Dit is een testmethode die we graag in het ontwerp- en engineeringproces toepassen. Veel ontwerpen zijn nog niet eerder gemaakt. Een mock-up maken we niet alleen ter demonstratie aan de klant maar ook om er op toe te zien dat het ontwerp zo slim en efficiënt mogelijk is. Zo kunnen we na de mock-up nog kleine en slimme aanpassingen doen voordat er met de totale productie en montage wordt gestart.

Montage en logistiek
De staalproductie werd in onze fabriek in Delft gedaan, de constructie bestaat uit meer dan 4000 onderdelen zoals op maat gemaakte kolommen, dakdelen en (hoek)balken.

De geometrie van het gebouw bepaalde dat het dak moest worden opgebouwd uit losse elementen in plaats van grotere lasdelen. Op deze manier krijgen alle elementen de beste conservering en kunnen ze efficiënt naar de bouwplaats worden vervoerd. De staalconstructie en de elementen zijn via verschillende soorten consoles en maatwerkbeugels verbonden met de hoofdconstructie. De elementen werden per vrachtwagen van Delft naar Dublin vervoerd.

De bouw hebben we samen met Stewart Construction gedaan. Uiteindelijk is het een bijzondere ervaring  om boven op Central Plaza te staan, met een overvloed aan daglicht en rondom uitzicht op Dublin. Een symbool van herwaardering van stedelijk erfgoed en een adem van nieuw leven in het centrum van Dublin.