Glazen Luchtbel Neptuna

Glazen Luchtbel Malmö
Het concept van de glazen luchtbel is het naast elkaar bestaan van twee klimaten en flora’s op een kunstmatige locatie, namelijk een drooggelegd terrein met uitzicht op de straat van Öresund tussen Zweden en Denemarken. Deze aspecten worden op een simpele en heldere manier samengesmeed.

De glazen luchtbel is ontworpen als een oplossing met zowel architectonische als landschappelijke randvoorwaarden. De binnenruimte maakt het mogelijk om te verblijven op een plek die gedurende het hele jaar winderig en vaak koud is. De glasconstructie weerspiegelt het licht naar de binnenplaats en beschermt deze van de zee zonder dat het zicht belemmerd wordt.
Behalve de vorm zijn ook de technische aspecten van het project interessant. Er is nauwgezet omgesprongen met de geometrie en het constructieve ontwerp, zodat beide een bijdrage zouden leveren aan de kwaliteit van het project. Het streven van landschapsarchitect Monika Gora was om een zo transparant mogelijke constructie te ontwikkelen.
Aan het begin van de herontwerpfase presenteerde Monika Gora een klein schaalmodel van de glazen kas en een 3D tekening waarmee de ingenieurs konden werken. Uiteindelijk moest een nieuw computermodel worden ontwikkeld die als basis kon dienen voor het verdere engineeringproces.

Constructief Ontwerp
Het constructieve ontwerp van de staalconstructie van de blobachtige vorm begon met de eerder ontwikkelde glasverdelingen die tevens de geometrie bepaalden. De beperking voor de constructie was dat deze onder de glasnaden moest lopen vanwege de posities van de spiders. Verschillende mogelijkheden zijn besproken, en uiteindelijk is er voor een heldere en simpele constructie gekozen: een dubbele hoofddraagconstructie van twee buisprofielen die de ruggengraat vormen van de glazen luchtbel met een secundaire constructie die ook uit buizen bestaat als de ribben van de glazen vorm.
Deze keuze heeft geleid tot een eenduidig uiterlijk van de glazen kas en ook tot een hoge mate van transparantie van de gevel. Bij de optimalisatie van de staalconstructie is het glazen oppervlak als schil gebruikt om zo de vervormingen in het staal te verminderen. De verbindingen tussen de verschillende stalen buizen zijn gemaakt met behulp van een mof (sleeve) om de suggestie te wekken dat de buisprofielen in elkaar doorlopen. Alle verbindingen tussen de stalen buizen zijn momentvast waarmee de dimensies van de profielen konden worden geoptimaliseerd.

In deze opzet is het glasoppervlak een doorlopende schil geworden, waarmee een gelijkenis ontstaat met de blob-architectuur. Het glas is opgebouwd uit twee gelamineerde geharde glaspanelen van elk 8 millimeter dik. Alle panelen zijn gemaakt van speciaal extra helder (low-iron) glas om zo maximale transparantie te bereiken. Het glas van de deuren en lamellen bij het maaiveld is extra wit. Ook deze panelen hebben een heel laag ijzergehalte, zodat de tint van het glas – die van nature groenig is – teniet wordt gedaan. Er was een aanzienlijke glasdikte nodig vanwege de locatie die vaak wordt geteisterd door harde wind.

De Ontwikkeling van de Spiders
Vanwege de complexe geometrie van de oppervlakte zijn alle spiders verschillende. Iedere spider is met een laser gesneden uit een stalen plaat en in de juiste vorm gebogen. Een bout in het hart van de constructie bevestigt de spider aan de staalconstructie. De klemverbinding maakt het mogelijk het glas te gebruiken om de hele constructie te verstijven, omdat elk glaspaneel de krachten via de glaslat kan overdragen aan zijn aangrenzende paneel.

Algoritmes
Er is een ‘natuurlijke groei’ simulatie algoritme gebruikt om een oppervlakte van platte panelen met vier hoeken te ontwikkelen, waarbij op het hoogste punt van de glazen kas is begonnen en naar beneden is gewerkt tot de uiteinden van het gebouw. Verschillende glasverdelingen zijn getest, waarbij telkens de parameters voor het generen van de 4 hoekpanelen zijn aangepast om te komen tot een oplossing met logische verdelingen en beëindigingen. Het algoritme zorgde ervoor dat alle panelen volkomen vlak konden blijven en dat alle hoekpunten van de panelen precies rustten op het oorspronkelijk gekozen oppervlak.

Architect Monika Gora
Monika Gora (1959) is als landschapsarchitect en kunstenares sinds 1989 werkzaam binnen haar eigen bureau GORA art&landscape. Hiervoor heeft ze gewerkt en onderzoek gedaan in Australië, China, Indonesië, Nederland, Nieuw Zeeland en de Verenigde Staten. Ze is lid van de Zweedse Raad voor Architectuur, Vorm en Ontwerp. In de praktijk heeft ze altijd haar eigen weg gekozen, waarbij experimenten en uitdagingen werden gecombineerd met het vermogen om praktische oplossingen te vinden.
Van haar internationaal geprezen projecten, combineert de in 2006 gerealiseerde glazen luchtbel verschillende aspecten van haar werk.
Naast permanente projecten speelt het aspect van tijdelijkheid ook een grote rol in het oeuvre van Monika Gora; vaak transformeert ze bestaande situaties om deze te verlossen van hun alledaagsheid.